Veelgestelde vragen

Over het instrument saneringskrediet

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor hulp aan burgers met problematische schulden, op grond van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (Wgs).

Een gemeente kan proberen een schuldbemiddelingstraject op te starten of een saneringskrediet aan te bieden. Voor het verstrekken van een saneringskrediet maakt de gemeente (financiële) afspraken met een kredietbank. De gemeente komt tot een overeenkomst met schuldeisers, die hun schulden deels kwijtschelden. De kredietbank betaalt (via de gemeente) schuldeisers het afgesproken bedrag. En de kredietbank sluit een overeenkomst met de burger in schulden om het bedrag met rente in (meestal) 18 maanden terug te betalen. Dat is een saneringskrediet. Na aflossing van het saneringskrediet is de burger schuldenvrij.

Het verstrekken van een saneringskrediet brengt ook risico’s met zich mee voor kredietbanken en gemeenten. Kredietbanken verleggen het risico op oninbare vorderingen naar gemeenten. Gemeenten moeten borg staan voor de kredieten. Het Waarborgfonds saneringskredieten (Wsk) is opgericht om dat risico bij gemeenten weg te nemen.

Wie kan gebruikmaken van een saneringskrediet?

Niet iedereen met problematische schulden kan geholpen worden met een saneringskrediet. Er is een aantal groepen waarvoor de Wgs nu nog onvoldoende mogelijkheden biedt om ook gebruik te kunnen maken van het saneringskrediet. Dat zijn bijvoorbeeld jongeren, die zonder inkomen of vermogen niet kunnen voldoen aan de terugbetalingsvoorwaarden. Of mensen die in het verleden zijn uitgevallen uit schuldhulpverleningstrajecten.

Het Waarborgfonds biedt ruimte om een innovatieve aanpak van schulden bij deze groepen te ondersteunen met een borgstelling. Daarover maakt het Waarborgfonds aparte afspraken met uitvoerders van pilots over saneringskredieten voor bijzondere doelgroepen.

Over het Waarborgfonds saneringskredieten (Wsk)

Wat is het Waarborgfonds saneringskredieten?

Als een saneringskrediet niet volledig wordt afgelost ligt het financieel risico nu bij de gemeente, die meestal zelf borgstaat voor het saneringskrediet. Het Waarborgfonds saneringskredieten (Wsk) is een soort collectieve verzekering. Het neemt het risico op oninbare vorderingen over van de gemeente. Zo komen gemeenten niet voor onverwachte kosten te staan.

Alle kredietbanken en gemeenten kunnen van het Wsk gebruikmaken.

Waarom is er een Waarborgfonds?

Het Wsk is opgericht op initiatief van meerdere partijen in het veld van schuldhulpverlening. Een motie in de Tweede Kamer leidde ertoe dat het ministerie van SZW subsidie beschikbaar stelde om het Wsk op te richten en in de eerste jaren uit te voeren. Daarna zal het Wsk zelfstandig blijven voortbestaan.

Het Wsk beoogt saneringskredieten aantrekkelijker en toegankelijker maken voor gemeenten om zo de effectiviteit van de hele ketenaanpak rondom problematische schulden te vergroten.

Concreet is het doel dat binnen een aantal jaar 80% van de schuldhulpverleningstrajecten met een saneringskrediet wordt opgelost. En dat het aantal gemeenten dat gebruikmaakt van saneringskredieten de komende jaren toeneemt.

Voor wie is het Waarborgfonds er?

Wat zijn de voordelen van het Waarborgfonds?

Wie beheert het Waarborgfonds?

Het Waarborgfonds (en de daarbij behorende financiële middelen) is belegd bij Stichting Bemiddeling en Fondsbeheer (SBF). SBF is de nieuwe naam van de Stichting Toezicht Bemiddeling Beheer Gelden (TBBG, opgericht in 2013). SBF is de fondsbeheerder, besluit over de besteding van middelen en is verantwoordelijk voor de uitvoering van transacties.

Bij SBF ligt de daadwerkelijke beslissingsbevoegdheid. Deze stichting neemt alle formele besluiten over borgstellingen, uitkeringen, premies en dergelijke.

SBF heeft voor haar rol een fondsbeleid opgesteld.

Wie voert het werk van het Waarborgfonds uit?

Wie betaalt voor het risico dat het saneringskrediet niet afgelost wordt?

Wat is het fondsbeleid van het Waarborgfonds?

Over de reikwijdte van het Waarborgfonds

Welke kredieten komen in aanmerking voor het Waarborgfonds?

Alleen saneringskredieten komen in aanmerking voor borging. Een saneringskrediet is een krediet dat gebruikt wordt in de schuldhulpverlening.

Door het afsluiten van een kredietovereenkomst wordt de totale schuldenlast van een inwoner afgekocht en ontvangen schuldeisers een percentage van de openstaande vordering. Herfinanciering (als 100% van de schulden worden afgelost) kunnen op korte termijn geborgd worden. Sociale kredieten of leningen vanuit de bijzondere bijstand komen vooralsnog niet in aanmerking voor het Wsk.

Geldt er een limiet voor de hoogte van saneringskredieten die het Waarborgfonds vergoedt?

Nee. Saneringskredieten tot €5.000 ontvangen altijd een borgstelling. Saneringskredieten hoger dan €5.000 beoordeelt het Wsk zelf ook. Er kan dan voor gekozen worden om een andere kredietbank mee te laten kijken voor een inschatting van het risico dat het krediet niet (volledig) wordt terugbetaald. Als het Wsk dat risico, in samenhang met de hoogte van het krediet, aanvaardbaar vindt, wordt een saneringskrediet hoger dan €5.000 ook geborgd.

Staat het Waarborgfonds ook garant voor saneringskredieten voor ondernemers?

Het Wsk geeft in het kader van een pilot, borgstellingen af voor saneringskredieten aan ondernemers. Gedurende de pilot kunnen er een beperkt aantal ondernemers geholpen worden. De pilot heeft als doel om te onderzoeken onder welke voorwaarden ondernemers in de toekomst geholpen kunnen worden met een saneringskrediet. Voor meer informatie over de pilot zie: https://www.nvvk.nl/kennisbank-detail/2023/05/08/Pilot-Saneringskrediet-voor-ondernemers.

Geeft het Waarborgfonds ook borgstellingen af voor saneringskredieten aan jongeren?

Ja, alleen via een pilot. Bij jongeren is meestal geen sprake van terugbetaalcapaciteit, waardoor in principe ook geen saneringskrediet wordt verstrekt. In de pilot van het Jongerenperspectieffonds (JPF) wordt geëxperimenteerd met saneringskredieten aan jongeren zonder terugbetaalcapaciteit. In die pilot wordt van jongeren verlangd dat ze een maatschappelijke (niet-financiële) tegenprestatie leveren. Saneringskredieten in de pilot van het JPF kunnen aangemeld worden bij het Wsk. Voor meer informatie zie: www.jongerenperspectieffonds.nl

Kan ik saneringskredieten waarvoor mijn gemeente al borg staat, overdragen aan het Waarborgfonds?

Kan ik ook alleen de saneringskredieten met een hoog risico door het Waarborgfonds laten vergoeden?

Over deelname aan het Waarborgfonds

Hoe kan mijn gemeente deelnemen?

Hoe kan mijn kredietbank deelnemen?

Wat staat er in de overeenkomst die het Waarborgfonds met de kredietbank sluit?

Moet mijn gemeente lid zijn van de NVVK om deel te nemen?

Kan mijn gemeente deelnemen als deze nog niet samenwerkt met een kredietbank?

Kan mijn gemeente deelnemen als mijn kredietbank nog geen overeenkomst met het Waarborgfonds heeft?

Kan mijn gemeente deelnemen als die (nog) geen saneringskredieten verstrekt?

Kan mijn gemeente deelnemen als deze samenwerkt met een andere schuldhulpverlenende organisatie dan een kredietbank?

Als de schuldhulpverlenende organisatie nu ook saneringskredieten als product aanbiedt, werken zij hiervoor altijd samen met een kredietbank. In dat geval kan je als gemeente in samenspraak met deze kredietbank deelnemen aan het Wsk.

Als de schuldhulpverlenende organisatie nu nog geen saneringskredieten als product aanbiedt, en nog geen samenwerking met een kredietbank heeft, dan moet dat eerst in gang worden gezet. De schuldhulpverlenende organisatie die je hebt gecontracteerd voor schuldhulpverlening moet wel werken volgens de Gedragscode Schuldhulpverlening van de NVVK.

Over de kosten

Wat is de hoogte van de premie?

Een kredietbank betaalt voor elk saneringskrediet een risicopremie. De premie is een percentage van de hoogte van het saneringskrediet. In de beginjaren is de premie vastgesteld op 1%, vanaf 1 januari 2025 is deze vastgesteld op 1,3%. Dat percentage ligt momenteel lager dan dat van de markt. Het Wsk brengt deze in rekening bij de kredietbank. Kredietbanken maken afspraken met gemeenten over de premiebetaling aan het Wsk.

Blijft de premie een vast laag percentage?

In de eerste twee jaar dat het Wsk bestaat is de premie extra aantrekkelijk, namelijk: 1% van het totale kredietbedrag. Die premie kan onder meer zo laag zijn door de subsidie van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Vanaf 1 januari 2025 is de premie vastgesteld op 1,3% en vervolgens elk jaar worden beoordeeld op basis van het risicoprofiel van de saneringskredieten.

Het fonds zal uiteindelijk kostendekkend moeten zijn. Zo zorgen we ervoor dat evenveel middelen het fonds instromen als dat er uitgekeerd wordt (het fonds is dan revolverend).

Mogelijk dat er in de toekomst ook differentiatie in premies komt, waarbij de kredietbanken die risicovollere saneringskredieten aandragen een hogere premie gaan betalen dan andere.

Is de premie voor iedere kredietbank hetzelfde?

Zijn de kosten van een saneringskrediet lager als ik deelneem aan het Wsk?

In de meeste gevallen wel. De kosten van een saneringskrediet bestaan uit verschillende onderdelen. Enerzijds zijn dat de kosten aan de kredietbank voor het leveren van het saneringskrediet. Anderzijds zijn er kosten voor het dragen van het risico, op het moment dat een saneringskrediet niet volledig wordt afgelost door de klant.

Het Wsk neemt dit risico weg en brengt een vaste premie per saneringskrediet in rekening. Hiermee wordt het risico vooraf afgekocht.

Een rekenvoorbeeld:

Zonder Wsk

Saneringskrediet voor inwoner A van €3.000 bruto afgesloten. Na een jaar blijkt de inwoner niet meer in staat de schuld terug te betalen. Er stond nog €2.000 open. De gemeente betaalt de kredietbank de resterende €2.000.

Met Wsk

Saneringskrediet voor inwoner A van €3.000 bruto afgesloten. De kredietbank betaalt eenmalig een premie van €30 aan het Wsk (en berekent dit door aan de gemeente). Na een jaar blijkt de inwoner niet meer in staat de schuld terug te betalen. Er stond nog €2.000 open. Het Wsk vergoedt de resterende €2.000 aan de kredietbank.

Over de uitkeringen uit het Waarborgfonds

Hoe bepaalt het Waarborgfonds dat een vordering niet meer te innen is?

Wie voert de uitkeringen vanuit het Waarborgfonds uit?

Wat is het beloningsbeleid?